TẠI SAO MUỖI CÁI LẠI HÚT MÁU

Muỗi cái sử dụng 2 nguồn thức ăn rất khác nhau. Chúng cần bổ sung đường như nguồn năng lượng, có trong mật hoa, và cần máu như nguồn protein để phát triển trứng. Vì hút máu là việc đầy nguy hiểm và vật chủ có thể khó tìm, muỗi hút máu nhiều nhất có thể mỗi khi có cơ hội. Tuy nhiên, điều này gây ra vấn đề khác. Để tiêu hóa hết lượng máu đó cần một khoảng thời gian, và muỗi cần năng lượng từ đường trong khi chờ đợi.

Để giải quyết trục trặc này, muỗi có một hệ tiêu hóa có thể chứa cả 2 loại thức ăn, và cho phép sử dụng khi cần. Khi muỗi hút một dung dịch đường, chúng được dẫn thẳng đến diều. Diều có thể dẫn đường xuống dạ dày khi chúng cần. Cùng một thời điểm, dạ dày không bao giờ chứa đầy dung dịch đường, ngăn muỗi không thể hút máu khi có cơ hội.

             Máu được dẫn thẳng vào dạ dày của muỗi. Ở những loài chuyên hút máu động vật có máu hoặc chim, những vật chủ có huyết áp cao, muỗi hút máu có chọn lọc từ các mạch máu hoạt tính, nơi mà huyết áp sẽ hỗ trợ làm đầy ruột nhanh chóng. Thay vì đập một con muỗi đang hút máu, một người có thể căng da của mình ra để kẹp chặt vòi của muỗi và nó không thể thu lại, áp suất sẽ làm ruột nó căng phồng ra và chết. Nếu không bị cản trở, muỗi sẽ rút vòi lại, và khi ruột đầy, chất lót dạ dày sẽ tiết ra màng nha chu xung quanh máu. Lớp màng này có tác dụng giữ máu tách biệt với các chất khác trong dạ dày.

              Tuy nhiên, giống các loài côn trùng nhất định sống nhờ thức ăn lỏng pha loãng, tinh khiết khác, nhất là nhiều loài thuộc bộ Hemiptera, nhiều loài muỗi trưởng thành phải tiết ra các hợp phần nước không mong muốn khác kể cả khi hút máu. Nếu không bị phát hiện trong một khoảng thời gian đủ lâu, muỗi sẽ tiếp tục hút máu cho đến khi tích lũy được một nguồn dinh dưỡng rắn. Kết quả là, muỗi đã no máu có thể tiếp tục hấp thụ đường, kể cả khi nguồn máu phân giải khá chậm chạp trong vòng vài ngày. Một khi máu đã vào dạ dày, ruột giữa của muỗi cái sẽ tổng hợp enzyme hủy protein để thủy phân protein trong máu thành axit amin tự do. Chúng được sử dụng như các khối xây dựng để tổng hợp protein noãn hoàng.

Ở loài muỗi Anopheles stephensi Liston, hoạt tính của trtpxin bị hạn chế hoàn toàn vào lòng ruột giữa sau. Không có hoạt tính trypxin xuất hiện trước khi muỗi hút máu, nhưng hoạt tính tăng lên liên tục đến 30 giờ sau khi hút máu, và sau đó quay trở lại mức cơ bản trong vòng 60 giờ. Enzyme Aminopeptidase hoạt động ở vùng ruột giữa trước và ruột giữa sau trước và sau khi hút máu. Trong toàn bộ ruột giữa, hoạt tính tăng từ tầng cơ sở với 3 thành phần enzyme (EU) mỗi ruột giữa lên đến tối đa 12 EU tại thời điểm 30 giờ sau khi hút máu, và sau đó quay về mức cơ bản trong vòng 60 giờ. Một vòng hoạt tính tương tự xuất hiện ở ruột giữa sau và lòng ruột giữa sau, ngược lại enzyme aminopeptidase được giữ ở mức thấp, ổn định, không thay đổi đáng kể theo thời gian sau khi hút máu.

                       Alpha-glucosidase hoạt động ở ruột giữa trước và ruột giữa sau trước và tại mọi thời điểm sau khi hút máu. Tại toàn bộ dịch treo mô đồng thể ruột giữa, hoạt tính alpha-glucosidase tăng chậm đến 18 giờ sau khi hút máu, sau đó tăng nhanh đến tối đa tại thời điểm 30 giờ sau khi hút máu, ngược lại hoạt tính giảm sau đó ít đoán trước được.

           Mọi hoạt tính ở ruột giữa sau bị giới hạn đến lòng ruột giữa sau. Tùy thuộc vào thời gian sau khi hút máu, hơn 25% toàn bộ hoạt tính của alpha-glucosidase ở ruột giữa nằm trong ruột giữa trước. Sau khi máu vào bụng, proteaza chỉ hoạt động ở ruột giữa sau.

             Trypxin là thành phần proteaza thủy phân chủ yếu và được tiết vào lòng ruột giữa sau mà không có hoạt động của biểu mô ruột giữa sau, Hoạt tính của enzyme Aminoptidase cũng ảnh hưởng lớn đến ruột giữa sau, nhưng tế bào enzyme Aminopeptidases cần tổng hợp peptit ở cả ruột giữa trước và ruột giữa sau.

          Hoạt tinh Alpha-glucosidase tăng cao ở ruột giữa sau sau khi hút máu để phản ứng với lượng máu, ngược lại hoạt tính ở ruột giữa trước thích hợp với vai trò xử lý mật hoa ở vùng ruột giữa này.