Quân Tử Và Tiểu Nhân

25/09/2020
quan-tu-va-tie-u-nhan

PHÂN BIỆT QUÂN TỬ VÀ TIỂU NHÂN

1. Người quân tử không kết bè phái, gặp tai họa một mình hứng chịu. Tiểu nhân kết giao vì lợi, cái lợi của họ là có người trợ giúp.
Quân tử kết bạn là bằng hữu tâm giao, tiểu nhân hội tụ bè cánh là lợi giao. Do đó, đối với người quân tử mà nói, bằng hữu quý ở tinh chọn, tụ hợp nhau để làm việc nghĩa, trợ việc nhân.

Tiểu nhân thì đương nhiên là quảng giao, hỗn tạp, là bạn rượu thịt, tụ tập cùng mưu tính lợi ích cá nhân.

2. Người nhân đức chú trọng dùng hành động để trả ơn, kẻ tiểu nhân chỉ cảm ơn cửa miệng mà chẳng động thủ giúp ân nhân của mình.

Thọ ân dẫu một giọt cũng nên nghĩ báo đáp cả suối nguồn. Người quân tử vô cầu mà được gia ơn, nội tâm đầy cảm kích, nguyện mang nợ ân nhân suốt đời, sẽ dùng hành động thực tế báo đáp.

Kẻ tiểu nhân khi thọ ân sẽ nghĩ rằng mình được lợi, chỉ nghĩ cách thu lợi nhiều hơn, còn về báo ân thì chẳng hề bận tâm.

3. Người quân tử thực tâm nghĩ cho kẻ dưới, tôn trọng bề trên, không làm điều tổn hại danh dự bản thân. Kẻ tiểu nhân làm vui lòng bề trên, dung túng kẻ dưới làm việc xấu, hành ác.

Người quân tử mưu cầu yên vui – thái bình cho thiên hạ, họ trọng danh dự và đương nhiên luôn hành động quang minh, chính trực.
Kẻ tiểu nhân suy xét hành động vì tiền đồ của bản thân, vậy đương nhiên họ lựa chọn làm vui lòng bề trên, đón ý thượng cấp.

4. Người quân tử kiên định với lý tưởng, kẻ tiểu nhân vì lợi ích mà bán đứng đạo lý.

Bậc quân tử không chấp nhận sự sỉ nhục về tinh thần, kẻ tiểu nhân không chịu được sự khốn khổ về thân thể, vật chất. Bậc trượng phu xả thân vì đại nghĩa.

Tiểu nhân thì chân lý cũng có thể bán đứng được, danh dự có thể trả giá được.

5. Quân tử xuất ngôn từ tâm, tiểu nhân bán rẻ lương tâm. Đạo bất đồng, phẩm giá cũng tự khắc đối nghịch.

Người quân tử ngôn hành thuận theo đạo lý, kiên định đức tin, sinh tử vì lý tưởng.

Kẻ tiểu nhân thì coi nguyên tắc là công cụ, tìm sơ hở để luồn lách, mưu lợi.