Nhân Nghĩa Lễ Trí Tín

25/09/2020
nhan-nghi-a-le-tri-ti-n

Đạo Khổng đưa Nhân- Nghĩa- Lễ- Trí- Tín lên hàng đầu.

Người Phật tử, không học theo đạo Khổng cũng làm được vậy.

Cứ theo thứ tự trên mức độ khó khăn giảm dần.

Chữ Tín là dễ nhất, dùng cho hạng thương buôn. Buôn bán mà thiếu chữ Tín thì còn gì bán buôn. Lấy tiền người ta rồi lần lữa hem giao hàng, tìm cách để giựt rồi trốn, tìm đâu ra chữ Tín?

Trí là chữ thứ hai. Sở dĩ Trí dễ vì ngày này con nít bắt buộc phải đi học từ nhỏ. Một khi đã đọc được chữ, sự hiểu biết tự nhiên tăng tiến, đó gọi là Trí.
Bởi thế trong xã hội nay Trí nhiều vô số. Nông dân mà biết học canh tác, nghe theo cách mới theo tiêu chuẩn GAP, cũng gọi là Trí vậy.

Lễ là chữ thứ ba, khó hơn Trí một chút. Người có học mà gặp người già làm ngơ, đó gọi là vô Lễ. Người học ít mà cãi tay đôi với người học cao, đó cũng là vô lễ. Người đi ngoài đường, hem biết nhường người lớn hơn mình, giành giật sấn sổ, lại có khi chửi mắng người ta, đó hơn vô lễ một chút, gọi là mất dạy.

Nói thế để các bạn biết chữ Lễ khó lắm, là tôn ti trật tự của hơn chín chục triệu người, làm sao dễ được ?

Nghĩa là chữ cao hơn Lễ. Có lễ mà vô nghĩa cũng như không. Khiêm cung khép nép, mà thấy người hoạn nạn bỏ lơ, thì thà đừng có Lễ còn hơn. Thấy việc đúng mà lại cố tình làm sai, gọi là Bất nghĩa. Thấy người nghèo cô thế, mà lại nhận kẻ đút lót vào làm gạt ngừoi nghèo kia ra, là thứ bất nghĩa. Thấy người hiền cố ý ăn hiếp, làm chuyện cực vô nghĩa. Biết người dở mà cứ xum xoe nịnh bợ, thứ bất nghĩa vô nghì. Người giúp mình lại đi hại người ta, bất nghĩa lại là cầm thú tái sanh.

Chữ cao nhất là chữ Nhân. Học trò có lần hỏi :” Chữ Nhân là khó nhất phải không thầy?” Đúng vậy, chữ Nhân người thường khó làm được. Nhưng nhiều khi người không có bốn chữ kia lại làm được chữ Nhân.

Sơ sơ bàn vậy cho vui. Các bạn thấy đó, Avid là Phật tử không theo đạo Khổng, cũng biết vậy hehe .

Ai nói người bàn về triết lý như trên là ngừoi khó? Bạn sai rồi.
Chiếu theo nghĩa mà làm.

Bắt ép người ta phải nuôi mẹ cha, hem cho người ta đi lấy chồng, đó là chuyện bất nghĩa.
Lên án người ta mặc đồ hở hang, cũng là chuyện bất nghĩa. Vì có vô số người ăn mặc kín đáo mà sẵn sàng lên giường với ông hàng xóm thì tính sao đây? Đồ đạc không chắc thể hiện bản tính đâu bạn.

Lấy chồng xong lại tìm cách lìa chồng sang xứ ngừoi rồi ly dị, là loại không những bất nghĩa còn vô nghì. Mình tự hạ thấp giá trị của mình xuống ngang bằng một con….không tiện nói ra đây.

Bắt ép vợ chồng người ta phải có con trong khi gia đình người ta nghèo túng xơ xác, mình lại không giúp một đồng, đó là hạng mẹ cha vô nghĩa lại vô nhân đạo.

Dùng lời nói ngon ngọt chót lưỡi đầu môi mà quay lưng với nỗi khổ của người khác, đó không phải là bất nhân hay sao ? Để người hy vọng rồi đạp tan tành cái hy vọng ấy, không là bất tín vô nghĩa chứ là gì?

Bởi vậy ngày xưa mẹ Avid thường nói vui :" Làm người khó, làm chó nó dễ!"

Vì cái Luật Vay-Trả khiến cho một điều lầm lỗi của bạn phải đổi lại bằng không ít chua cay.

Nhất là thói vô nhân khiến cho bạn khi qua đời khó được làm người, phải xuống dưới "đó" thôi...

🤔😎🦉